Na acht jaar in de gemeenteraad van Xaló ben ik weer gevraagd, en ik wil me graag blijven inzetten voor het dorp. Het blijft een beetje onwennig om mezelf afgebeeld te zien op verkiezingsposters en op het spandoek in het dorp. De ploeg van Compromis is uitgebreid met een paar nieuwe gezichten: jonge, actieve mensen met goede ideeën. Campagne voeren houdt ook in: vergaderen, posters plakken, programma’s vouwen en in enveloppen doen en de presentatie van het verkiezingsprogamma van Compromís per Xaló voorbereiden: hoeveel drank en hapjes en servetten en tafels moeten er komen, hoeveel mensen zouden er komen? We zijn best zenuwachtig, we moeten allemaal een kort toespraakje houden. Maar het verloopt prima, er komen wel 250 mensen en we krijgen positieve reacties. Joan Baldoví , kandidaat-president voor de Comunidad Valenciana brengt een kort bezoek aan Xaló, en wij gaan naar de bijeenkomsten in Dénia en Valencia. Toespraken, vlaggen en applaus, en een prettige, open sfeer met sympathieke, positieve mensen. Op zondag 28 maart zijn de verkiezingen, het verkiezingsprogramma van Compromis per Xaló staat op de website (ook in het engels). Zelf sta ik deze keer op een achtste plaats. Als we net zoveel stemmen krijgen als vier jaar geleden kom ik weer in de gemeenteraad. Er worden heel wat weddenschappen afgesloten in het dorp over de uitslag en de zetelverdeling. Van een biertje tot een paella of zelfs tatoeages, er staat van alles op het spel. Zo wordt het extra spannend.
De hoeveelheid werk die verzet wordt is ongelofelijk. De organisatie kost ieder jaar veel tijd en energie, maar wat een fantastisch weekend is het weer geweest, het jaarlijkse Xalónia festival. Muziek, cultuur, “Muixerangas” (menselijke torenbouwers), wijn en lekker eten, er was van alles te beleven. Vanuit de kraam van de Touristinfo ValldePop hebben we toeristen geïnformeerd en folders uitgedeeld. De meeste kramen hadden het druk, met Moederdag in het vooruitzicht worden sieraden en planten ingekocht door vaders en kinderen, maar het drukst is het bij Sofie, die aan de lopende band kleine tatoeages zet en gaatjes schiet voor oorbellen. Groepjes jongeren uit het dorp hebben afgesproken dat ze er allemaal eentje willen en praten elkaar moed in, Miguel belt nog gauw even met zijn moeder, of ze het wel goed vindt, voordat hij in de stoel plaatsneemt. En daarna is het tijd om de inwendige mens te versterken. Keus genoeg!
Al meer dan 300 jaar wordt de “Romero” gehouden in Xaló, op de laatste zaterdag van april. Ter ere van Petrus van Verona, een prediker die in 1252 werd vermoord, zijn schedel werd ingeslagen door een sikkel of een bijl, en zijn bloed druppelde op de rozemarijnstruiken langs het pad waar hij liep. In Xaló staat zijn beeld in het kapelletje naast de supermarkt, op de vrijdag voor de Romero wordt hij overgebracht naar de kerk. Het hele dorp bakt dan “bollos”, de empanadas gevuld met tomaat of doperwten, die op zaterdag gegeten worden. De “Amas de casa”, de huisvrouwenvereniging, geeft workshops aan kinderen en volwassenen om de fijne kneepjes door te geven. Het vormen is nog best lastig, en als het deeg te dik of te dun uitgerold wordt is het eindresultaat óf heel breekbaar óf niet lekker. En de vulling moet uitlekken in een vergiet, anders laat het te veel vocht los op het deeg. De volle bakblikken worden naar de bakkerij gebracht en daar in de oven afgebakken.
Op zaterdagmiddag is er eerst paella georganiseerd door de Festeros 2023. Om half vijf loopt de “Colla La Xopena” uit Orba, met dolcaina en tabalet, omhoog, en iedereen loopt mee om rozemarijn te plukken en te picknicken, om elkaars bollos te proeven en te dansen op de aanstekelijke muziek van “Tres fan Ball“. Van de rozemarijn worden “costalets”gemaakt, een bloemstukje dat opgehangen kan worden. Op zondag worden die gezegend tijdens de mis en na afloop wordt Sant Pere weer teruggebracht naar het kapelletje, door de bevoegde families. Volgende stop, komend weekend: Xalónia.
Op zaterdagmiddag is er eerst paella georganiseerd door de Festeros 2023. Om half vijf loopt de “Colla La Xopena” uit Orba, met dolcaina en tabalet, omhoog, en iedereen loopt mee om rozemarijn te plukken en te picknicken, om elkaars bollos te proeven en te dansen op de aanstekelijke muziek van “Tres fan Ball“. Van de rozemarijn worden “costalets”gemaakt, een bloemstukje dat opgehangen kan worden. Op zondag worden die gezegend tijdens de mis en na afloop wordt Sant Pere weer teruggebracht naar het kapelletje, door de bevoegde families. Volgende stop, komend weekend: Xalónia.
Alsof ze niet weggeweest zijn: Dick en Maaike voegen naadloos in. De woorden van Dick geven een prima overzicht van de week, de column van Maaike is een uitstekende wieleranalyse van het trainingskamp. daar heb ik niks meer aan toe te voegen, behalve dan dat ik hoop dat ze gauw weer terugkomen.
Gekopieerd van Dick´s Facebook:
10 april Het is alweer een tijdje geleden dat mijn naam met ontzag werd gefluisterd op de flanken van de Coll de Rates. Maar ik kom – met wat sneaky ondersteuning – nog altijd boven op deze legendarische bult in het achterland van de Costa Blanca. Het was meteen een warme (en in het binnenland af en toe zelfs hete) eerste fietsdag met Edwin Huge en Maaike van der Plas die ons langs vertrouwde (Edwin en ik fietsen hier al ruim twintig jaar) maar altijd weer verrassende wegen en dorpjes voerde. Voor de kenners: het ging van Xaló (voor de niet-lokalo’s: Jalón) via Alcalalí en Parcent over de Coll de Rates naar Tárbena, daar rechtsaf naar Castell de Castells en weer omhoog voor de almuerzo (in ons geval: het Paasontbijt) op een schilderachtig pleintje in Famorca, via Quatretondeta naar Gorga, weer linksaf richting Balones en Benimassot terug naar Castell de Castells en vandaar – met zeewind tegen maar toch steeds de 50 kilometer per uur aantikkend op een weg die flauw naar beneden loopt – terug naar Jalón. Uiteindelijk stonden er een kleine 100 kilometer en 1800 hoogtemeters op de teller voordat we in het riante clubhuis van Edwin en Cokky Cornelia Lekkerkerk achterover konden zakken op ons jogamatje of een ligbed. Doe ons nog maar een paar van deze dagen. Goed uit te houden.
11 april De bars zijn het sociale middelpunt van het Spaanse dorpsleven. Vaak worden ze door de lokale overheid gesubsidieerd om de kleine gemeenschappen in het binnenland levend te houden en verdere ontvolking tegen te gaan. Datzelfde geldt voor de pinautomaat en andere basisvoorzieningen. Ook voor wielrenners is de bar onontbeerlijk, als een plek om almuerzo te houden, te lunchen, wat te drinken en de bidons te vullen. Mijn Spaanse vriend Edwin Huge, die hier al zo’n twintig jaar fanatiek fietst, kent in elk dorpje de bars, weet hoe de appetijtelijke serveersters heten, wie hun ouders zijn, waar ze de lekkerste koffie met gebrande rum schenken en welke broodjes je beslist wél en welke je niet moet nemen. Hij bedient zich daarvoor van wat ik een functionele woordenschat van het Valenciaans zou willen noemen; onmisbare en sympathie oproepende kennis, in ruil waarvoor hij best bereid is om de lokalo’s ook wat basaal Nederlands te leren. Hij beperkt zich daartoe niet alleen tot het horecapersoneel, maar rekent ook middenstanders in de gemeenschap tot zijn leergierige publiek. Jammer alleen dat zijn leerlingen alleen de schuttingwoorden en begrippen met voor Spanjaarden onuitspreekbare klanken goed blijken te onthouden. Zo moet je in zijn woonplaats Xaló niet gek opkijken wanneer je als Hollander door de eigenaar van de doe-het-zelf-zaak wordt begroet met ‘Godverdomme, schuurpapier!’. Vandaag begrepen we bij de almuerzo in Benialí dat zijn favoriete serveerster Aurora inmiddels een betrekking heeft als onderwijzeres in de grote stad (bron: de moeder van het meisje, die ons nu bediende) en bleek ook haar zus het dorpsleven inmiddels ontgroeid. Ja, we moeten vaker komen om de sociale cohesie in het Spaanse binnenland in stand te houden. Niettemin: ook vandaag weer honderd kilometer gefietst, met 1500 hoogtemeters. En de broodjes en de ‘cremaet’ (Valenciaans voor koffie met gebrande rum) waren voortreffelijk.
12 april Was het de afgelopen dagen aangenaam warm, vandaag is het uitgesproken heet aan de Costa Blanca. De temperatuur stijgt ineens van een fietsvriendelijke 21 graden in de schaduw naar ruim 31. We ruilen de rust van het binnenland daarom voor de koelte van de Middellandse Zee, met een voor ons doen bescheiden rondje van 65 kilometer en 900 hoogtemeters, waardoor we ‘s middags met Cokky Cornelia Lekkerkerk een fijn restaurant kunnen bezoeken. Daarvoor moeten we eerst de vallei zien uit te komen, en dat valt niet mee als vrijwel iedereen die je hier op de racefiets tegenkomt een bekende is. Nog geen paar honderd meter van huis stuiten we al op Wim en Evelien, met wie uitgebreid moet worden bijgepraat. Mijn wielershirt van La Marmotte is voor Wim een mooi ezelsbruggetje naar de dertig keer dat hij deze loodzware wielerklassieker heeft gereden. Terwijl de koperen ploert steeds hoger kruipt, vervolgen we onze weg via Llíber naar Gata de Gorgos over een weggetje dat – ondanks het asfalt – zo in Parijs-Roubaix zou passen. Door het gehobbel verlies ik ergens halverwege mijn bidon, op zich ook niet handig op de warmste wielerdag van het jaar. In Denia vergapen we ons aan wat superjachten, beklimmen daarna de Montgó om almuerzo te houden in Xàbia, waarna we – al redelijk tegen het kookpunt – via Benissa en Senija weer naar ‘onze’ vallei rijden, waar we goddank niemand tegenkomen. Het terras en de witte wijn lonken!
13 april In de lelijkste bars serveren ze de lekkerste broodjes. Die variant op een oud-Hollandse wijsheid van een goede vriend en oud-collega bij de krant (“De smerigste vrouwen zetten de lekkerste koffie”) zou ik graag aan de Spaanse spreekwoordenlijst toevoegen. In Callossa d’en Sàrria komen we pas aan voor de almuerzo als alle andere bezoekers voor dit uitgebreide ontbijt al zijn vertrokken. Geen wonder, want om er te komen moesten we eerst de Coll de Rates (weer) op, een heel stuk naar beneden en weer klimmen naar Tárbena, om pas na een bloedstollende afdaling halt te houden voor de eerste ravitaillering. Alles glimt in deze bar, van de vloer tot het plafond, maar de glimmende serveersters komen wel met het lekkerste broodje van deze trainingsvijfdaagse. Vandaag rijden we onze Koninginnerit: Xaló – Guadalest – Confrides – Gorga – Castell de Castells – Xaló: 117 kilometer en 2200 hoogtemeters. Het weer is, in elk geval om te fietsen, veel aangenamer dan gisteren, met zelfs een behoorlijk aanwakkerend windje dat we eerst tegen en na Gorga in de rug krijgen. Rond drie uur zijn we in Parcent voor de lunch in het restaurant van de wijncoöperatie: alweer aan de late kant maar nog net op tijd voor het menu del dia, dat we afsluiten met een carajillo met verbrande rum. We krijgen het in een kannetje dat letterlijk in de fik staat. En deze lekkerste koffie van de week wordt gewoon geserveerd door een leuk meisje, niks smerigs aan.
14 april Het zal de aandachtige lezer al zijn opgevallen: de almuerzo – in het Nederlands zou je spreken van een vroege lunch of een verlaat ontbijt, waarbij ook een wijntje, biertje of likeurtje door de lokale bevolking niet wordt geschuwd – speelt een belangrijke rol in ons vijfdaagse trainingskamp in het fietsparadijs Xaló. De route van vandaag – bijna 75 kilometer en 1200 hoogtemeters – is er zelfs voor uitgestippeld. Na een min of meer vlakke aanloop via Pedreguer en Pego rijden we naar de Puerto de Vall d’Ebo, om in het gelijknamige dorpje in de vallei (Vall d’Ebo) de fameuze worstjes te eten die in bar Foc I Brasa in het weekend op een houtvuur worden bereid. Op vrijdag zijn ze uit het pannetje ook niet te versmaden. Naar de Vall d’Ebo loopt een klassieke klim, inclusief witte rotsblokken langs het wegdek, haarspeldbochten en indrukwekkende vergezichten die op de fiets alleen met een van pijn vertrokken grimas op het gelaat kunnen worden bekeken: we krijgen ons broodje zeker niet cadeau. Maar we hebben er wel twee keer plezier van. Op de terugweg naar Benigembla – als we een helling van tussen de 15 en 20 procent voor onze kiezen krijgen – voel ik de pittige worstjes omhoog komen, om ze in de afdaling gelukkig ook weer te voelen dalen. Met tegen de vijftig kilometer per uur vliegen we Xaló binnen voor een fotomoment bij het nieuwe beeldmerk van het dorp, tegenover de wijncorporatie. Het waren tenslotte vijf dagen om in steen te beitelen!
De column van Maaike uit o.a. het Leidsch Dagblad:
Voor Paasprocessies met puntmutsen moet je in een grotere plaats zijn: Calp, Pego of Gandía. Hier in de Vall de Pop zijn de dorpen te klein om “Hermandades”, broederschappen, te hebben die de Paasprocessies zo bijzonder maken. Juist het kleine, intieme karakter van de Paasviering hier in de vallei zorgt voor kippevelmomenten: tijdens de Stille Processie op Goede Vrijdag, als op Paaszondag bij de “Encuentro” de vrouwen het “Alleluia” zingen, of als ze de sluier van het beeld van Maria weghalen. Bloemiste Oti heeft weer haar uiterste best gedaan op de bloemstukken, de kinderen die een confettikanon mogen afschieten lopen trots mee. Omdat Xaló en Llíber een pastoor delen, zijn de processies niet op hetzelfde tijdstip, en kan ik in beide dorpen foto’s maken. In Xaló spelen de Festeros en Festeras een hoofdrol in de processie, en hoewel het plein open ligt hoeven we maar een kleine omweg te maken om het traditionele rondje te kunnen lopen. In Llíber hebben ze twee buitenlandse vrouwen weten te strikken om te helpen dragen. Ze zijn wel iets langer dan de gemiddelde Spaanse vrouw. Leuk om de verschillen te zien, in beelden en in gebruiken, en de toewijding die in beide dorpen even groot is.
Vaste prik in het weekend van Palmpasen: de “Ruta de la Pilota de Putxero” in Senija. Een weekend vol activiteiten, en burgemeesters en raadslieden uit de buurdorpen komen graag naar de officiële opening. Er is muziek, de ambachtslieden en kunstenaars van AMATA verkopen zelfgemaakte, originele spullen en de jongleur leert kinderen allerlei trucjes. De demonstratie bellen blazen is indrukwekkend, ik heb nog nooit zulke grote zeepbellen gezien en de kinderen rennen achter de bellen aan en proberen ze te vangen. Daarna krijgen we een “Pilota”, een gehaktbal in koolblad, gegaard in bouillon. De bouillon wordt later geserveerd als soep, met rijst of vermicelli erin, en het hoofdgerecht bestaat uit verschillende stukken vlees en groente, met kikkererwten, een traditioneel stoofgerecht dat hier in de winter veel gegeten wordt.
Na de lunch nodigt de burgemeester ons vast uit voor de Fiestas van Senija, de patroonsfeesten, begin mei. Maar nu eerst de Semana Santa, met zijn mooie processies.
De CEIP (Centro/Colegio de Educación Infantil y Primaria) Serra de Bèrnia is een feit. Na vele jaren van voorbereiding is het nu toch echt waar. “Ik kan het nog steeds niet geloven” is een veelgehoorde opmerking dezer dagen. Véél mensen kwamen een kijkje nemen tijdens de open dag op zondag. En op maandag kwam de “Consellera” (minister) van onderwijs van de Comunitat Valenciana hoogstpersoonlijk het gebouw bekijken en met de leraren en leerlingen praten. Vanaf het gemeentehuis liepen alle leerlingen en leraren in optocht naar de nieuwe school. De allerkleinsten hebben een speeltuintje, de grootsten een informaticalokaal en een laboratorium. Er is ruimte voor ruim 500 leerlingen, dit schooljaar verzorgt de catering de schoollunch, daarna wordt de keuken ook in gebruik genomen. Met de nieuwe school blijven leerlingen van de eerste twee klassen van de middelbare school in de vallei, tot nu toe gingen ze met de schoolbus naar Benissa. Het was een emotionele dag voor leraren, leerlingen, ouders en het gemeentebestuur. We vieren het met een fles cava en een lunch, en dan weer aan het werk.
Het blijft lang koud deze winter maar half maart wordt het eindelijk een beetje lente. De eerste blaadjes aan bomen en druivenstruiken komen tevoorschijn en in de tuin bloeien de eerste bloemen.
Ondertussen wordt er hard doorgewerkt in het dorp. We helpen meubels uitpakken in de nieuwe school, het gebouw wordt overgedragen aan de gemeente en op de plaats waar nu de kleuterschool staat komt een “Centre del dia”, een dagverblijf voor bejaarden. Het project wordt gepresenteerd en de bejaarden uit het dorp komen massaal opdagen en zijn enthousiast. Na afloop is er cake en chocolademelk voor de hele groep. Een schoolklas komt de TouristInfo bezoeken.
In Benigembla vindt dit keer het jaarlijkse worstenfeest plaats en het is een groot succes, er komen veel mensen op af. Een broodje worst, een glas wijn en lekker in de zon zitten in een leuk Spaans dorpje, wat wil je nog meer op een mooie zondagochtend? Van de TouristInfo hebben we ook een stand en de folders trekken veel belangstelling.
Er zijn veel wielertoeristen deze tijd van het jaar, en Bar Velosol zit altijd gezellig vol. Bar Juans is weer open, onder leiding van Gema. Koffie en almuerzo hebben we meteen uitgeprobeerd, binnenkort gaan we een keer een “menu del dia” proberen.
De MACMA heeft een website gemaakt voor toerisme voor de hele Marina Alta, de presentatie is groots aangepakt, en terecht. Er is veel werk verzet en het ziet er prima uit. De Engelse vertaling is op dit moment nog niet helemaal af maar naar deze site zullen we veel gaan verwijzen op de TouristInfo.
Op de rotonde bij het sportcomplex is de oude houten ingestorte wijnpers die middenop stond verwijderd, en vervangen door een nieuw kunstwerk van Toni Marí.
Morgen open dag op de nieuwe school en maandag gaan de eerste kinderen erin, en dan gaat de verkiezingscampagne op gang komen voor de gemeenteraadsverkiezingen van eind mei. En de Semana Santa schiet ook al weer op, en Xalónia op 6 en 7 mei. De agenda loopt vol met leuke dingen.
Februari is omgevlogen. Het was een koude maand en het heeft ook flink geregend, wat goed uitkomt voor de nieuwe wijnstokken die de familie van Carmen geplant heeft. De weinige amandelbomen die er nog zijn, komen maar niet in bloei, het is té koud voor bloesem.
De routine van Spaanse les, yoga, brood bakken, poezen aaien en fietsen wordt aangevuld met bezoekjes aan de dierenarts (Tijger heeft koorts, Egan is lusteloos en Lulu wil niet eten, maar het is allemaal weer over). Iets spannender was het bezoek aan de cardioloog vanwege Edwins hartritmestoornissen. Het was een kort, snel en duidelijk consult: Edwin staat op de wachtlijst voor een ablatie in Alicante. Over een maand of vier, vijf is hij aan de beurt.
Voor het eerst in lange tijd ook weer logés gehad: Iris en Erik slapen gezellig een nachtje in hun camper bij ons in de tuin en Leonne en Daniël proberen voor het eerst hun nieuwe elektrische auto uit op de lange afstand. In Llíber is sinds kort een laadstation maar op de TouristInfo hadden we geen idee hoe het werkt, gelukkig hebben we van Leonne een snelcursus gehad en kunnen we nu de toeristen beter informeren.
Edwin is weer een week volgauto/fotograaf voor de club Franse fietsers waar hij dat vroeger ook voor deed. Ik help met de ontvangst van een groep studenten op de Touristinfo en mag aanschuiven bij een vergadering van Brandsus. Ik vind het spannend en inspirerend om mee te mogen denken over de identiteit en de toekomst van het binnenland van onze provincie.
Er wordt Carnaval gevierd en Feslali, dus het fototoestel mag weer mee op stap. Het gebouw van de nieuwe school is bijna af, het dorp wacht in spanning af, volgende maand verkassen de kinderen. De komende dagen mogen we helpen dozen openmaken en de tafels en stoeltjes op hun plek zetten in de lokalen. De voorbereidingen voor de gemeenteraadsverkiezingen eind mei zijn ook in volle gang. Ik ben benieuwd wat de maand maart nog meer gaat brengen.
De Ronde van Valencia rijdt twee dagen hier in de buurt rond. Dag 1 komen ze door het dorp, en rijden via de Bèrnia naar de finish in Altea. Op de tweede dag is de finish bovenop de Bèrnia vanaf de andere kant, op grondgebied van de gemeente Xaló, dat voor de gelegenheid (toeristische promotie) geannexeerd is door de gemeente Benissa en omgedoopt is tot “Alt de Pinos”.
Vroeger was dit de mooiste tijd van het jaar, met de amandelbomen in bloei. Maar veel bomen zijn dood of preventief gerooid vanwege de Xylella bacterie. En door de koude is er nog amper bloesem uitgekomen in die paar overgebleven bomen. Volgens de weersverwachting krijgen we vanaf morgen meer dan een week regen, het is een wat triest voorjaar. Vandaag hebben we geluk gehad met de BTT Villa de Xaló, fietswedstrijd van de fietsscholen, de zon scheen volop en ouders en kinderen hebben zich prima vermaakt op de Tossalet. De jongste kinderen hebben al een ongelofelijke fietsbeheersing en durf. De paar kinderen die toch vallen worden even nagekeken en meteen weer op de fiets gezet. Er heerst een kameraadschappelijke, sportieve sfeer. Bij de start krijgen ze allemaal te horen hoe ze moeten handelen als ze bij een helling afstappen of als er een andere fietser langs wil. De ouders van de lokale fietsschool bemannen de barbecue en beleggen de broodjes. Het zijn officiële wedstrijden met scheidsrechters van de FCCV, de wielrenfederatie van de Comunitat Valenciana. Dit jaar zijn er zelfs gele truien voor de leiders van iedere leeftijdscategorie. Misschien staat hier wel de nieuwe Froom of Contador tussen, zegt Matias, de speaker. Een paar jongens en meisjes hebben in iedere geval al een flink gevulde prijzenkast thuis.
De Volta a la Marina is traditiegetrouw de eerste wielerwedstrijd in het nieuwe jaar die Xaló aandoet. Dit jaar doen er drie wielrenners uit het dorp mee: Alex, Saoro en Emilio. De organisatie loopt gesmeerd: rugnummers ophalen en presentielijst tekenen bij Bar Velosol, vrijwilligers om het verkeer tegen te houden op dezelfde plekken als vorig jaar, de burgemeester en Sara, consejala van sport knippen het lint door, start en finish keurig op tijd en de prijzen zijn uitgereikt als het etenstijd is.
Dan gauw naar de kerk, de mis is bijna afgelopen en daarna vindt het jaarlijkse zegenen van de dieren plaats. Dit jaar een beetje anders dan anders omdat het plein opgebroken is. Eerst worden alle leidingen vervangen en daarna wordt het een aantrekkelijk voetgangersgebied. Maar nu is het even behelpen, én het is koud en winderig dus er zijn minder mensen en dieren dan gebruikelijk.
Januari is een maand vol activiteiten: Driekoningen is een officiële feestdag met bijbehorende intocht, cadeautjes en blije kinderen. Dan de “Kerstloop”, om de calorieën van alle overvloedige maaltijden te verbranden. Hoewel de kerstversiering hier en daar nog hangt, zijn de feestdagen dan echt wel afgelopen. De kinderen moeten weer naar school en iedereen is weer aan het werk. Het wielerseizoen staan op het punt te beginnen, de Volta a la Marina doet de 22e ons dorp aan. Op die dag worden ook de dieren in Xaló gezegend. In Llíber is dat afgelopen zondag al gebeurd. De agenda loopt weer vol, de camera heeft weer genoeg te doen.
Vrijdag 6 januari 2023 Driekoningen nationale feestdag.
Lulu geniet van de laatste zonnestralen. Het is vijf uur en de zon zakt zometeen achter de bergen. Het was een onbewolkte dag met een azuurblauwe hemel en het werd18 graden. Bij het vertrek met de fietsclub om 8:30 uur was het bitterkoud, op veel lage plekken was er nachtvorst. Ik moest mijn handschoenen met vingers aan, dan is een Siamese kat veel beter uitgerust want Lulu haar koude lichaamsuiteinden zijn zwart. Gewoon in de zon gaan zitten om heerlijk warme oortjes en pootjes te krijgen.
We weten niet beter: zolang als we hier wonen, runnen Sebastian en Lilianne Bar Juan´s. Een bar zoals een bar in een Spaans dorp hoort te zijn: een plek waar je koffie drinkt, een almuerzo eet en tussen de middag een prima “menu del dia” kunt eten. Met één keer per week puchero, en op vrijdag paella. Waar we etentjes hadden met de fietsclub, waar Lilianne lekkere Farm Frites bakte en waarvan wij een extra schaaltje kregen, mét mayonaise. Als hij tijd had maakte Sebastiaan de beste “cremaets”, geflambeerde carajillo. Er zit altijd wel iemand om een praatje mee te maken, terwijl Sebastian de tafels afruimt en de vloer veegt, en zich mengt in de discussie. Ze houden er na 23 jaar mee op, na vandaag is Bar Juan´s gesloten. Einde van een tijdperk, we zullen ze missen.
De inrichting van het museum is helemaal vernieuwd en bij de feestelijke heropening kunnen we eindelijk het nieuwe hoogtepunt bekijken : een stukje van een marmeren beeldje. Het is gevonden is tijdens de laatste opgraving door de archeologie studenten op de plek waar een Romeinse nederzetting geweest is. Het is een torso van maar een paar centimeter hoog, goed dat de studenten zoeken met een borsteltje en een zeefje, anders zou het zomaar aan de aandacht ontsnapt kunnen zijn. “Ik dacht dat het de tand van een ezel was”, zegt Juan. Bij de volgende opgraving hopen ze meer te vinden. Het plein is opgebroken dus dit jaar staat de kerstboom bij het gemeentehuis, de nieuwe plantenbakken staan verspreid door het dorp en geven een extra kersttintje. De Kerstdagen zijn een goed excuus om flink aan het bakken te slaan : in de week voor Kerst komen een stol, kerstkransjes, schuimpjes, anijsbroodjes in de vorm van een ster uit de oven, en voor het Kerstdiner bij vrienden zelfgemaakte broodstengels en stokbrood.
We wensen iedereen Prettige Feestdagen en Gelukkig 2023!
In december zijn zowel mijn zus als mijn moeder jarig, en dat moet gevierd worden. Mijn moeder wordt 90, ze krijgt heel veel kaartjes en bloemen, en is heel blij met de nieuwe iPad (op de oude kon niet eens de App van Margriet en Libelle geïnstalleerd worden, nu is ze weer helemaal bij).
In acht dagen tijd genieten we van allerlei gezamenlijke activiteiten, en ik dompel me weer even onder in Hollandse sferen. We gaan naar Orpheus (“Snowponies” van Alex Klaassen, hilarisch en met een gastrolletje voor Paul) en naar de film (“Good luck to you, Leo Grande“, érg goed). We eten broodjes haring, stampot zuurkool en chinees.
De vader van een vriendin is overleden en dat brengt ons naar Kootwijk. Na het condoleren lopen we een nostalgisch rondje rond de kerk, winkelen we naar volle tevredenheid bij Kuijt in Kootwijkerbroek, en we lunchen in Het Hilletje.
De supermarkten in de buurt loop ik even door, me verbazend over de luxe, de Kersthysterie en de grote hoeveelheid volslagen overbodige producten (Pindakaas met witte chocolade?). Die kleine rookworstjes van Unox gaan mee naar huis in de koffer. Een bezoek aan de kringloopwinkel Foenix is vaste prik, wat een fantastische organisatie is dat toch. Met vier puzzels en een fleecedeken die vermaakt gaat worden tot poezendekentjes verlaten we tevreden het pand. Bij de kaasboer proef ik de heerlijkste belegen boerenkazen. De koffer kwam half leeg mee, maar gaat goed gevuld weer mee terug.
We lunchen in het mooie Bronkhorst , rijden langs de IJssel en genieten van het winterse landschap. De laatste dagen vriest het behoorlijk maar het is windstil en de zon schijnt. Er komt ijs op het water en alles is mooi berijpt. De terugreis verloopt helemaal volgens plan: zowel bus als trein rijden op tijd, en mijn favoriete nicht blijkt in dezelfde trein te zitten en op Schiphol staan géén rijen mensen te wachten. Ik kijk tevreden terug, nu weer fijn naar huis.
Etentjes met al dan niet jarige vrienden, vergaderingen, al dan niet met een hapje en een drankje, rondleidingen door de verschillende dorpen in de Vall de Pop, de agenda loopt aardig vol deze maand. Een foto-opdracht voor de school, bezoeken aan nieuwe toeristische onderkomens, de Gastronomische Feria in Llíber, en dan is december nog maar net begonnen. Naar de verkiezing van het bestuur van de fietsclub ga ik alleen, want inmiddels is er een inbraakgolf in het dorp dus laten we het huis niet onbewaakt achter. Er wordt extra politie ingezet dus hopelijk krijgen ze de daders gauw te pakken. Vanwege de landelijke bezuinigingen is de kazerne van de Guardia Civil maar beperkt bezet. Edwin bezoekt de cardioloog en dat leidt tot goede uitslagen. De kachel gaat bijna drie weken later aan dan gebruikelijk en er valt op de valreep nog lekker wat regen zodat het jaartotaal ruim boven de 1050 mm oploopt. Verder zijn we druk aan het fietsen, poezen knuffelen, brood bakken en fotograferen, en komen de kerstdagen steeds dichterbij. Het plein is opgebroken en wordt voetgangersgebied dus dit jaar vinden de kerstactiviteiten plaats op het pleintje bij het gemeentehuis. Mijn verlanglijstje is al onderweg naar de Drie Koningen!
Ze hadden schitterend weer, de 500 bergrenners en wandelaars die gisteren meededen aan de Bèrnia Moscatel Trail 2022. Om half acht ´s ochtends melden we ons, als onderdeel van de grote groep vrijwilligers die alles in goede banen leidt. De atletiekclub heeft alles uitstekend georganiseerd, en de mayorales zorgen dat er na afloop broodjes zijn voor de deelnemers. Geroutineerd fietst Pere voor de deelnemers uit zodra het startsein geklonken heeft. Als iedereen gestart is wordt de rode loper uitgerold. De club beschikt over een fantastische speaker en een goede DJ, het wachten tot de eerste deelnemers over de finish komen is geen moment saai. De terrasjes zitten vol met toeschouwers en de lokale deelnemers worden aangemoedigd door trotse oma’s en andere familieleden. Voor de kinderen is er een “rocodrome y tirolina” en na afloop, als alle prijzen uitgereikt zijn, is er paella voor alle vrijwillers. Aan een lange tafel vol flessen wijn van de bodega en pelpinda´s zitten we tevreden bij te komen van de lange ochtend. Straks nog honderden foto’s uitzoeken en uploaden, maar nu eerst paella eten en kletsen. Een paar toeristen lopen langs en we zien ze een beetje jaloers denken: “dat ziet er gezellig uit!” en ze hebben gelijk. Het was weer een dag met een sterretje.
Het was een intensief weekend, waarin Xaló 55 burgemeesters uit de Comunidad Valenciana en vertegenwoordigers van 12 federaties uit de rest van Spanje op bezoek had, tijdens het Congres van het Forum van dorpen in het binnenland. Het thema was de ontvolking, die zich niet beperkt tot de hoogvlakte in het midden van Spanje, maar hier achter in het dal al begint. Er wordt gesproken over de digitale kloof, de afwezigheid van voorzieningen en openbaar vervoer, de landbouw, de rol van het toerisme. Een wetsvoorstel is in de maak om het leven in het binnenland aantrekkelijker te maken. Scholen blijven open ook al is er maar een handjevol leerlingen, openbaar vervoer wordt verbeterd, landschap en bossen zullen beter beheerd worden, en ook belastingtechnisch zal het iets voordeliger worden om te investeren in het binnenland. Gelukkig is er naast de lezingen ook tijd voor lunch in een restaurant en een bezoek aan de bodega.
Wie behoefte heeft aan rust: breng eens een bezoekje aan de site van “Route 99”, een toeristische route langs 24 dorpen in de Comunidad Valenciana met minder dan 100 inwoners. Een buitenlands echtpaar heeft een huis in het dorp gekocht, vertelt een burgemeester, na een overnachting met de camper op de camperplek die hij had laten aanleggen. Misschien zien we ze wel terug in “Ik vertrek”.
Het zijn vijf dagen, vol activiteiten en tradities. Intensieve, kleurrijke dagen, met optochten, processie, twee keer naar de mis, paella eten met het hele dorp, veel muziek, vuurwerk, gezegend brood, worstenfeest op het plein en traditionele dansen. Vijf dagen vol vreugde, gezelligheid en saamhorigheid. Voor de Majorals 2022 zit het werk erop, de Majorals 2023 zijn al begonnen met de voorbereidingen voor de feesten ter ere van de Virgen Pobre van Xaló 2023. Ik verheug me er nu al op.
Wonen in Spanje 